Verschil Boeddhisme en Hindoeïsme Plus Grootste Gelijkenis

Wat is het verschil tussen Boeddhisme en Hindoeïsme? Ontdek hier de mythes en misverstanden over twee grote oosterse religies!

Het verschil tussen hindoeïsme en boeddhisme is niet zo simpel samen te vatten. In sommige opzichten wijken ze van elkaar af, maar er zijn ook ontzettend veel overeenkomsten. Hier vind je daarom alles wat je wilt weten over hindoeïsme vs. boeddhisme!

Verschil Boeddhisme en Hindoeïsme 1: Boeddha who?

Het meest voor de hand liggende verschil tussen hindoeïsme en boeddhisme is natuurlijk… de Boeddha! In tegenstelling tot het hindoeïsme heeft het boeddhisme namelijk een stichter, Siddhartha Gautama. Volgens de verhalen bereikte deze jonge prins na lang rondreizen en spiritueel seeken op zijn vijfendertigste een staat van verlichting, waarna hij besloot zijn ontdekkingen te onderwijzen. Uit zijn lezingen zou het boeddhisme zijn ontstaan. De meeste hindoes beschouwen boeddhisme als een vertakking van hun eigen religie en Gautama als een incarnatie van de god Vishnoe. Van een stichter of leider is geen sprake!

Bekijk de Collectie Boeddha Beelden

Verschil Hindoeïsme en Boeddhisme 2: Goden

Het meest zichtbare verschil tussen een hindoetempel en boeddhistisch centrum is toch wel de hoeveelheid verschillende heiligen. Hindoes hebben een heel universum aan goden, ieder met hun eigen kosmische krachten en specifieke skills. De meeste Hindoe Goden Beelden zijn van de Trimurti, of drie scheppingsgoden Shiva, Brahma en Vishnu. Ook hun metgezellen en kinderen zoals Ganesha worden uitvoerig vereerd. Boeddhisten kijken op tegen mensen die het nirvana bereikt hebben of daar dichtbij zijn (gekomen), zogenaamde bodhisattva’s. Zij spelen vooral in het Mahayana boeddhisme een grote rol. Bekende bodhisattva’s zijn

• Avalokitesvara of Chenrezig
• Guanyin of Kannon
• Tara

Verschil tussen Hindoeïsme en Boeddhisme 3: Geschriften

Boeddhisten en hindoes lezen andere teksten, waarvan het grootste verschil is dat boeddhisten de leringen van Boeddha bestuderen en hindoes inspiratie halen uit een combinatie van bronnen.

Hindoeïstische Veda’s en Heldenverhalen

Hindoes verdiepen zich in de Veda’s, een verzameling oude Sanskriet teksten waarin niet alleen mythen en rituelen staan, maar ook sociale, filosofische en zelfs medische verhandelingen – drie keer raden waar Ayurveda zijn naam aan dankt! Daarnaast zijn er losse boekwerken zoals de Ramayana en Mahabharatha die vertellen over het ontstaan van de wereld en het leven van helden en heiligen.

Boeddha’s Toespraken en andere Teksten

Om boeddhistische teksten te kunnen ontcijferen moet je ook Sanskriet kunnen, of het minder populaire Pali. Theravada boeddhisten baseren zich bijvoorbeeld op de Pali-canon of Tipitaka, waarin de belangrijkste toespraken van Gautama Boeddha vastgelegd zouden zijn. Mahayana aanhangers lezen hun eigen Siddhartha sutra’s, Tibetaanse boeddhisten kennen de Kangyur, Vajrayana de Tantra’s en Chinese gebruiken een canon van verschillende stromingen gemixt met een vleugje taoïsme en confucianisme. Echt niet zo eenvoudig, dat boeddhisme!

Verschil Boeddhisme en Hindoeïsme: Hiërarchie

In de oude Veda’s van het hindoeïsme staat een verdeling van de maatschappij beschreven, de varna ashrama. Op basis van karma en geestelijke talenten zouden er vier soorten mensen of varna’s bestaan met hun eigen werkzaamheden, rechten en plichten binnen de samenleving:

1. priesters en geleerden
2. strijders en heersers
3. landbouwers en handelaars
4. dienaren, burgers en arbeiders

Portugese kolonisatoren vertaalden deze groepen als casta, wat afkomst betekent. Eenmaal geboren in zo’n ‘kaste’ zou je namelijk niet meer van sociale status of beroep kunnen wisselen. Er zouden zelfs kasteloze mensen bestaan, dalits of paria’s die het werk moeten doen waar hindoes zich niet mee bezig mogen houden. Het is niet helemaal duidelijk of dit onderscheid al in hindoeteksten stond of gevormd is onder invloed van veroveraars, misschien zelfs ver voor de Portugezen. Halverwege de 20e eeuw werd het kastensysteem in ieder geval verboden, omdat het discriminerend is. In boeddhistische literatuur vind je geen vermelding van zo’n verdeling in groepen. Boeddha zou volgens de teksten iedereen aannemen als leerling, ongeacht klasse of afkomst. Volgens boeddhisten is het wat betreft gelijkwaardigheid dus boeddhisme vs. hindoeïsme: 1-0!

Overeenkomsten Boeddhisme en Hindoeïsme

Nu je iets weet over boeddhisme vs. hindoeïsme, is het hoog tijd voor de overeenkomsten! Het hindoeïsme en boeddhisme delen een aantal feiten, gewoonten en belangrijke begrippen, zoals:

1. Herkomst
2. Karma
3. de Lotusbloem
4. de Ohm
5. de Mandala
6. Meditatie

De Herkomst van Hindoeïsme en Boeddhisme

Zowel het oude hindoeïsme als het wat jongere boeddhisme vinden hun oorsprong op het Indische subcontinent. Een vorm van hindoeïsme zou er al zijn sinds de IJzertijd, gebaseerd op religieuze rituelen van Indusbeschavingen uit de Bronstijd. Gautama Boeddha zou bovendien uit Noord-India komen en geboren zijn in een hindoeïstische familie. Deze twee religies zijn dus absoluut elkaars buren!

Karma

Volgens hindoes en boeddhisten zitten alle mensen in een cyclus van wedergeboorte, totdat ze hun weg naar verlichting vinden. Hoe je dat doet? Gewoon geen waarde meer hechten aan de uitkomst van je keuzes! Volgens hindoes en boeddhisten heeft elke actie een passende reactie. Die natuurwet noemen ze Karma. Blijf je nou vasthouden aan de gevolgen, bijvoorbeeld omdat je ze graag wilt (vermijden), dan creëer je telkens Karma. En blijf je dus vrolijk reïncarneren. Dit klinkt misschien eenvoudig, maar niets is minder waar! Stromingen binnen het hindoeïsme en boeddhisme zijn het namelijk niet alleen oneens over de precieze betekenis van karma, maar ook hoe je er het beste mee omgaat. Gelukkig heb je dus genoeg levens om daar achter te komen 😉

De Lotusbloem

De Lotusbloem is een veelzeggend symbool binnen zowel het hindoeïsme als boeddhisme. Deze stralende beauty groeit namelijk vanuit de modderige bodem naar het wateroppervlak toe, om daar een prachtige bloem te maken. Voor veel hindoes en boeddhisten is dit een verbeelding van spirituele ontwikkeling. Mensen zouden hun leerproces namelijk onder water in het donkere onbewuste beginnen, om vervolgens naar bewustzijn of verlichting te groeien. Nu weet je dus waarom Boeddha Beelden vaak een lotusbloem bevatten!

De Ohm

Het Ohm Teken is voor hindoes en boeddhisten een symbool van eeuwigheid en eenheid. Hindoes beschouwen de klank ‘aum’ als de oertrilling van het universum, terwijl Tibetaanse boeddhisten er Avalokitesvara of Chenrezig mee aanroepen, de bodhisattva van onvoorwaardelijk mededogen. Het bekendste voorbeeld van Ohm in actie is de mantra Om Mani Padme Hum.

De Mandala

Zowel hindoes als boeddhisten halen inspiratie uit Mandala’s, tekeningen of patronen rond een middelpunt. Vaak zijn deze kunstwerken rond, maar dat hoeft niet. Mandala’s verbeelden namelijk werelden of spirituele concepten, soms met abstracte lijnen en andere keren met goden of boeddha’s erin. Vooral in het Tibetaanse boeddhisme wordt veel met deze tekeningen of Thangka’s gewerkt, bijvoorbeeld als onderwerp van meditatie. Ook is het onder monniken een gebruik om zandmandala’s te maken en die daarna ritueel te vernietigen. Verandering is volgens boeddhisten namelijk het wezen van de wereld 😉

Meditatie

Meditatie of aandachtsoefening is voor de meeste hindoes en boeddhisten een basisbehoefte. Beide zijn er namelijk van overtuigd dat je geest alle kanten opgaat, als hij ongetraind is. Hindoes geloven dat je met een stille geest je werkelijke zelf of atman kunt ervaren. Niet alleen zou je daarmee het bestaan kunnen begrijpen, je wordt er ook gewoon gelukzalig van. Boeddhisten oefenen door te mediteren niet alleen inzicht, maar ook onthechting. Welke techniek je daarvoor onder de knie moet krijgen, verschilt per school of stroming. Zo heb je boeddhistische zenmeditatie, maar ook vipassana om je geest te trainen. Genoeg om uit te kiezen dus!

Verdiepen in Verschil Boeddhisme en Hindoeïsme?

Leer hier de belangrijkste Hindoeïsme Symbolen Spotten, ontdek traditionele vieringen zoals Holi of maak kennis met goden zoals Ganesha en Shiva Nataraja. Eerder nieuwsgierig geworden naar het Boeddhisme? Bestudeer hier het Boeddhisme Symbool of wiel met 8 spaken, laat je betoveren door kleurrijke Boeddhistische Kunst of het mythische Shamballa en ontrafel de Boeddha Betekenis van je favoriete beeldje.

Zenvolle vibes gewenst!