In het tweede deel van deze blogreeks over Spirituele Kunst neem ik je mee in de Wondere Wereld van Christelijke Kunst. Lees gauw verder en lees alles over het ontstaan en de kenmerken van deze kunstvorm.
Kerk en Kunst
Het christendom ontstond in de loop van de eeuwen als een afsplitsing vanuit het jodendom. Omdat de kerk begon als een beweging binnen het joodse volk en het joodse geloof, was er aanvankelijk weinig verschil tussen hoe joden en christenen omgingen met katholieke kunst/christelijke kunst en andere kunstvormen.
Het geloof dat Jezus Gods’ gezalfde (Messias in het Hebreeuws, of Christus in het Grieks) was, was fundamenteel voor de vroege kerk. De apostolische beweging ervoer Jezus’ aanwezigheid in hun aanbidding, in de aankondiging van goddelijke vergeving en vernieuwing, zichtbaar aanwezig in de sacramenten. Deze aanwezigheid in en met de gemeenschap was voor hen het teken van Gods koninkrijk op aarde.
Ontstaan Christelijke Kunst
De Christelijke kerk is sinds haar ontstaan een belangrijke opdrachtgever bij de totstandkoming van kunst. Bijbelse verhalen uit het Oude en Nieuwe testament, ethische geloofsregels, het leven van heiligen en Christelijke legenden inspireerden de kunstenaars van de middeleeuwse gotiek, de renaissance en de barok. Ook in de eeuwen daarna werden voor kerkgebouwen altaarstukken gemaakt. Schilderijen van Jezus aan het kruis en beelden van Maria met Kind werden standaard voor bijna elke kerk en kapel gecreëerd. Een deel daarvan vind je intussen terug in musea.
Vroegchristelijke Kunst
‘Vroegchristelijke kunst’ is de kunst die vanaf de 2e eeuw door christenen of onder christelijke hoede werd gemaakt. Na 550 werd de christelijke kunst geclassificeerd als Byzantijnse kunst. De vroegchristelijke kunst was voornamelijk beïnvloed door de Romeinse kunst. Het leven en de kunst van de vroege christenen wordt vooral weergegeven in beelden, tombes, fresco’s, gebruiksvoorwerpen en sieraden.
Alle spirituele sieraden bekijken
Fresco’s in Grafkelders
Een voorbeeld van de vroegchristelijke schilderkunst zijn de fresco’s in grafkelders. De christenen wilden in die tijd niet begraven worden met heidenen en zorgden ervoor dat hun grafkelders of catacomben versierd waren met christelijke taferelen. Zij geloofden in de redding in het hiernamaals en dit geloof werd de essentie van de vroegchristelijke grafkunst. Christus werd op fresco’s vaak afgebeeld als de Goede Herder.
Oudste Christelijke grafsteen
De oudste christelijke grafsteen van Nederland bevindt zich in het lapidarium van de oost crypte van de Sint-Servaasbasiliek in Maastricht. De steen uit de vijfde eeuw bevond zich op het graf van Amabilis – een vijfjarig meisje – en werd later hergebruikt als spolium in het westwerk van de kerk. Vier andere grafstenen uit de 5e en 6e eeuw tonen aan dat hier een christelijke gemeenschap actief was.
Christelijke Kunst voor Iedereen
De kunstvorm wordt gedefinieerd als: “alle kunst die gemaakt is vanuit een christelijke levensovertuiging”. Daarbij wordt opgemerkt dat er sprake is van verschillende roepingen die voor allen legitiem zijn: kunst voor de kerk of geloofsgenoten, voor ongelovigen, de kunstwereld of de cultuur in het algemeen. Er is in ieder geval één duidelijke voorwaarde om van christelijke kunst te mogen spreken, namelijk dat de kunstenaar leeft vanuit een persoonlijk geloof.
Er zijn ontelbare voorstellingen gemaakt van Adam en Eva, Johannes de Doper, de hel, Petrus en de andere apostelen, engelen en heiligen vanaf de vroeg Christelijke kunst tot aan de periode van de moderne kunst. Voor kunstenaars als Max Beckmann, Rafaël, Rembrandt en Rouault, die verschillende christelijke kunst schilderijen maakten, vormde het geloof een belangrijke inspiratiebron.
Moderne christelijke kunst
Tegenwoordig heeft christelijke beeldende kunst een autonome positie ingenomen. De thematiek is daardoor ook breder geworden. Uiteraard kan er nog steeds gebruik worden gemaakt van Bijbelse motieven, maar ook thema’s die direct samenhangen met geloofsbeleving kunnen kenmerkend zijn voor christelijke kunst. Belangrijk is echter – voordat het echt als kerkelijke kunst wordt beschouwd – dat de kunstenaar vanuit persoonlijke christelijke levensovertuiging of drijfveer werkt en zijn of haar weg zoekt in de kunstwereld.
Christelijke Kunst Symbolen kopen bij Spiru
Je hoeft niet per se een christelijke geloofsovertuiging te voeren als je een christelijk symbool in je huis wil hebben of bij je dragen. Voor een beeld van een Aartsengel hoef je ook niet religieus te zijn; hiermee wordt vaak contact gemaakt via je chakra’s. Ook vind je in onze webshop verschillende Mariabeelden, evenals Jozef Beelden met kindje Jezus.
Meer lezen over Spirituele Kunst
Krijg je geen genoeg van de vele verschillende kunstvormen? In deze bloggenreeks heb ik ook een blog geschreven over Boeddhistische Kunst en Tibetaanse Kunst. In een volgende blog neem ik jullie mee in de Keltische Kunst.